Severna Dalmacija i Lika

Dana 21.12.1990. godine, opštine iz regija Severne Dalmacije i Like u jugozapadnoj Hrvatskoj u kojima je Srpska demokratska stranka bila na vlasti od 30.5.1991. godine, proglasile su SAO Krajinu, definisanu  kao „oblik teritorijalne autonomije u sastavu Republike Hrvatske“ u kojoj se primenjuje njen Ustav, državni zakoni kao i statut ove oblasti.

Hrvatska je u maju 1991. godine prestala da izdvaja sredstva iz državnog budžeta za srpske opštine.Policija SAO Krajine se uglavnom finansirala pomoću materijalnih i finansijskih sredstava iz MUP i SDB Srbije.

Već sledećeg dana Hrvatski Sabor je usvojio novi Ustav po kome je Hrvatska definisana kao: „nacionalna država hrvatskoga naroda i država pripadnika inih naroda i manjina, koji su njezini državljani: Srba […] kojima se jamči ravnopravnost s građanima hrvatske narodnosti […]”. Srpsko stanovništvo na području Krajine smatralo je da mu je ovom odredbom uskraćeno pravo da bude konstitutivni narod u Hrvatskoj, što obuhvata i pravo na samoopredeljenje.

Dana 5.1.1991. godine Izvršno veće Krajine je osnovalo SUP Krajine i obavestilo MUP Hrvatske da tada prestaju njihove ingerencije na teritoriji ove oblasti. Dva meseca kasnije, u martu 1991. godine, počeli su oružani sukobi između specijalnih policijskih snaga MUP-a Hrvatske i policije SAO Krajine u Pakracu i na Plitvicama. JNA je intervenisala „kako bi razdvojila sukobljene strane“.

 

Početkom aprila 1991. godine, Milan Babić je kao predsednik Izvršnog veća SAO Krajine, naredio mobilizaciju TO i dobrovoljačkih jedinica. Izvršno veće SAO Krajine donelo je odluku o pripajanju Srbiji. Tom odlukom bilo je predviđeno da se u SAO Krajini primenjuju Ustav i zakoni Srbije, kao i ustavno-pravni sistem SFRJ.

Od avgusta 1990. i tokom leta 1991. godine, funkcioneri MUP-a Srbije, među kojima su bili i načelnik SDB Jovica Stanišić i službenik SDB, Franko Simatović zvani Frenki, održavali su sastanke sa rukovodstvom SAO Krajine, radi pružanja finansijske, logističke i vojne pomoći.

Od avgusta 1990. i tokom leta 1991. godine, funkcioneri MUP-a Srbije, među kojima su bili i načelnik SDB Jovica Stanišić i službenik SDB, Franko Simatović zvani Frenki, održavali su sastanke sa rukovodstvom SAO Krajine, radi pružanja finansijske, logističke i vojne pomoći.

U istom periodu je iz Srbije, preko Bosanskog Novog u BiH, slato naoružanje u SAO Krajinu. Krajem aprila 1991. godine, Dušan Smiljanić, načelnik bezbednosti u 10. korpusu JNA u Zagrebu dostavio je Srbima u Krajini veliku količinu pešadijskog i artiljerijskog naoružanja iz skladišta JNA.

Dana 19.12.1991. godine Skupština SAO Krajine je proglasila Republiku Srpsku Krajinu (RSK), na čelu sa Milanom Babićem kao predsednikom, i usvojila Ustav RSK. Oružane snage RSK činila je TO. Od februara iste godine u njen sastav ušle su i SAO Zapadna Slavonija i SAO Istočna Slavonija, Baranja i Zapadni Srem.

Tokom proleća i leta 1991. godine, na više lokacija je došlo do okršaja između oružanih snaga Hrvatske i SAO Krajine. Srpske snage su tada izvršile napade na Glinu, selo Kijevo, selo Vrlika i Drniš. Posle tih napada, u pretežno hrvatskim delovima SAO Krajine, usledili su i srpski napadi na Hrvatsku Dubicu, Cerovljane, Baćin, Opštinu Plaški, Lipovaču, Poljanak i Vukoviće, Saborsko, kao i Škabrnju i Nadin. U ovim napadima ubijen je veliki broj hrvatskih civila, dok su mnoga sela razorena.

 

Povezano

Đurađ Čanak

Srbin iz sela Zrmaja u opštini Gračac. Vojnici HV-a su ga tokom akcije „čišćenja terena“ uhvatili i vezali za drvo, kako bi im priznao gde

»

Jovica Plavša

Srbin iz Golubića, pripadnik seoske straže u okviru VRK. Bio je u dvorištu kuće u kojoj je živeo sa roditeljima i kuvao kafu, kada su

»

Lazo Damjanić

Srbin iz Vrbnika. Sa suprugom Veselom Damjanić, sinom Rajkom i sestrom Anđelijom 6.8.1995. godine sedeo je u dvorištu porodične kuće. Dvojica vojnika HV došla su

»

Vlade Sovilj

Srbin iz sela Kijane u opštini Gračac. U vreme napada na selo imao je 65 godina i jedan je od meštana koji nisu napustili Kijane

»