Đurađ Čanak
Srbin iz sela Zrmaja u opštini Gračac. Vojnici HV-a su ga tokom akcije „čišćenja terena“ uhvatili i vezali za drvo, kako bi im priznao gde
Republika Hrvatska je 4.8.1995. godine započela vojno-policijsku operaciju „Oluja“ radi ponovnog zauzimanja teritorija u Krajini, s velikom koncentracijom srpskog stanovništva, koje je proglasilo Republikom Srpskom Krajinom. Glavni deo operacije započeo je 4.8.1995. godine, a 7.8.1995. godine Vlada RH proglasila je da je operacija uspešno završena.
Tokom operacije „Oluja“, hrvatska vlada, vojska, policija, sigurnosne i obaveštajne snage izvršile su progon srpskog stanovništva iz Krajine deportacijom i prisilnim premeštanjem; uništavanjem i granatiranjem stambenih i poslovnih objekata, pljačkanjem imovine, ubistvima, okrutnim postupanjem prema civilima, napadima na civile i civilne objekte, oduzimanjem imovine, zatočenjem i nestancima.
Od 4.8. do 15.11.1995. godine operacijom „Oluja“ je rukovodio general Ante Gotovina, kao zapovednik Zbornog područja (ZP) Split HV-a. Ivan Čermak je u istom periodu bio zapovednik Zbornog mjesta Knin koje je obuhvatalo opštine Civljane, Ervenik, Kijevo, Kistanje, Knin, Nadvoda i Orlić. Tokom operacije su, osim pripadnika vojske, delovale i jedinice Specijalne policije Ministarstva unutarnjih poslova RH, čiji je zapovednik bio Mladen Markač, pomoćnik ministra unutarnjih poslova.
Hrvatski vojnici nakon okončane operacije, iz novina „Ratni album“, avgust 1995.
Podaci Human Rights Watch pokazuju da je operacija „Oluja“ završena ubistvom najmanje 526 Srba i prinudnim raseljavanjem oko 200.000 Srba. U mesecima nakon operacije, najmanje 150 Srba je ubijeno a najmanje 110 prinudno nestalo. Od novembra 1995. do aprila 1996. godine nastavljeno je sa ubistvima starijih osoba.
Prema izveštaju Hrvatskog helsinškog odbora za ljudska prava, tokom operacije „Oluja“ ubijeno je oko 677 civila. Humanitarna organizacija „Veritas“ procenjuje da je od 4.8.1995. godine do kraja 1998. godine ubijeno 1.719 Srba, i to 1.078 civila i 641 unifomisana osoba, i da je iz Hrvatske proterano preko 200.000 Srba.
Dokumentacioni centar „Veritas“ je evidentirao imenom i prezimenom da je od 4.8.1995. godine do kraja 1998. godine ubijeno 1.719 Srba, i to 1.078 civila i 641 unifomisana osoba, i da je iz Hrvatske proterano preko 200.000 Srba.
Snimak granatiranja lokacija u Kninu, avgust 1995, dokazni predmet MKTJ
Početkom avgusta 1995. godine, u Kninu je nakon lišavanja slobode ubijen Stevo Večerina, sin Marije Večerine. Tela Save Đurića i Đurđije Mirković, koji su uhapšeni sa njim, pronađena su spaljena.
Prve granate u opštini Knin i u blizini sela Polača pale su 4.8.1995. godine, oko pet sati ujutru, kada je počela operacija „Oluja“. Tokom dana se u blizini sela čula i pucnjava iz vatrenog oružja. U selu su ostali uglavnom deca, žene i starija lica. Između osam i devet sati uveče, veća grupa meštana je odlučila da napusti selo, pa su krenuli sa nekoliko automobila i traktora ka Kninu. Traktor koji je predvodio kolonu vozio je Mile Dragičević, dok je u prikolici bilo desetak ljudi. Traktor je pratio auto u kome su bili sin Mileta Dragičevića, Dušan, Vinetu Dragičević i Stevo Čeko. Kolona je kod sela Kovčić naišla na dva tenka HV pored kojih je stajalo oko 20 vojnika 7. gardijske brigade HV. Mile Dragičević je posle drugog upozorenja zaustavio traktor, ali su vojnici HV počeli da pucaju na kolonu. Neki ljudi su uspeli da pobegnu iz kolone, dok je njih nekoliko ranjeno. Ubijeni su Nikola Dragičević, Mile Dragičević i Sava Čeko.
Dana 5.8.1995. godine u selo Golubiće, nekoliko pripadnika HV-a je opkolilo kuću u kojoj je živeo Nikola Plavša, sa svojom ženom i sinom Jovicom, i ubili Jovicu Plavšu.
Dana 4.8.1995. godine HV je napao i selo Vrbnik u opštini Orlić. Tada je jedan deo meštana napustio selo i u koloni krenuo ka Srbiji. Lazo Damjanić je sa svojom ženom Veselom Damjanić, sinom Rajkom i sestrom Anđelijom ostao u porodičnoj kući, odakle su ga ubrzo odveli vojnici HV i usmrtili ga hicima u stomak.
Dva dana kasnije, 6.8.1995. godine, u blizini svoje kuće u Orliću ubijen je i Predrag Simić.
Meštani Donjeg Lapca Marko Ilić, Stevo Ajduković, Rade i Ruža Bibić su 7.8.1995. godine izvedeni iz svojih kuća, odvedeni u dvorište kuće i streljani.
U Erveniku su 7.8.1995. godine ubijeni majka i sin Stana i Mirko Popović. Jedanaest dana kasnije, 18.8.1995. godine, ubijeni su Marta, Marija i Stevo Vujnović. Penzionerka Sava Babić je ubijena 1.9.1995. godine, u starom automobilu, ispred svoje kuće.
Mirko Ognjenić je 18.8.1995. godine u Kistanju pronašao tela svojih komšija Uroša Ognjenovića i Uroša Šarića.
Nekoliko pripadnika hrvatskih vojnih i policijskih snaga je u noćnim satima 28.9.1995. godne ušlo u selo Varivode, u kojem su živeli isključivo Srbi. Tom prilikom je ubijeno devet civila, pretežno starijih lica.
U Benkovcu je 21.8.1995. godine ubijena Ljubica Stegnajić koja zbog zdravstvenog stanja nije mogla da napusti svoju kuću, a njeno telo je ubačeno u bunar. Mesec dana kasnije, u Benkovcu je u dvorištu svoje kuće ubijen Petar Bota.
Vlade Sovilj je ostao u svojoj kući u selu Kijane u opštini Gračac. Njegovi posmrtni ostaci su pronađeni 12.8.1995. godine, potpuno izgoreli.
Polovinom avgusta 1995. godine, u selu Zrmanje u opšini Gračac, pripadnik 15.domobranske pukovnije, Ivica Petrić je iz pištolja ubio starca Đurađa Čanka jer ga je slagao da nema oružje.
U Gračcu je 21.9.1995. godine ubijen i Milan Babić tokom jedne od akcija HV-a. Milan je ubijen, nakon što je odbio da pripadnicima HV-a da dve svinje.
U selu Gošić u opštini Kistanje, 27.8.1995 godine ubijeno je više meštana srpske nacionalnosti koji su se krili u šumi.
Za zločine počinjene tokom operacije „Oluja“, pred MKTJ optuženi su Ante Gotovina, Zapovednik Zbornog područja Split Hrvatske vojske (HV) od 9.10.1992. do marta 1996. godine, i vrhovni operativni zapovednik južnog dela područja Krajina tokom vojne ofanzive, odnosno operacije „Oluja”; Ivan Čermak, Pomoćnik ministra obrane u hrvatskoj Vladi od 1991. do 1993.; od 5.8.1995. godine, zapovednik Zbornog mjesta Knin koje je obuhvatalo opštine Civljane, Ervenik, Kijevo, Kistanje, Knin, Nadvoda i Orlić; Mladen Markač, Zapovednik Specijalne policije Ministarstva unutarnjih poslova Republike Hrvatske od 18.2.1994. godine, i pomoćnik ministra unutarnjih poslova. Sva trojica optuženih su presudom Žalbenog veća MKSJ oslobođeni optužbi zbog nedostatka dokaza.
Za ubistvo šest Srba iz sela Grubori kod Knina u selu Grubori, pred Županijskim sudom u Zagrebu, optuženi su pripadnici Specijalne policije Hrvatske Frano Drljo, Božo Krajina i Igor Beneta. Posle žalbenog postpuka na prvostepenu presudu iz 2014. godine, pred Vrhovnih sudom u Zagrebu odlučeno je da se postupak uputi na prvostepeno povovljeno suđenje sa izmenjenim sudskim većem.
Za zločin u Varivodama bila je podignuta optužnica protiv pripadnika HV Nikole Rašića, Ivana Jakovljevića, Zlatka Ladovića i Nedjeljka Mijića, koje je sud u Zadru zatim oslobodio optužbi. U postupku po žalbi, predmet je vraćen na ponovno suđenje sudu u Šibeniku 2001. godine, nakon čega je tužitelj u Šibeniku 2002. godine odustao od optužbi.
Srbin iz sela Zrmaja u opštini Gračac. Vojnici HV-a su ga tokom akcije „čišćenja terena“ uhvatili i vezali za drvo, kako bi im priznao gde
Srbin iz Golubića, pripadnik seoske straže u okviru VRK. Bio je u dvorištu kuće u kojoj je živeo sa roditeljima i kuvao kafu, kada su
Srbin iz Vrbnika. Sa suprugom Veselom Damjanić, sinom Rajkom i sestrom Anđelijom 6.8.1995. godine sedeo je u dvorištu porodične kuće. Dvojica vojnika HV došla su
Srbin iz sela Kijane u opštini Gračac. U vreme napada na selo imao je 65 godina i jedan je od meštana koji nisu napustili Kijane
Srbi iz Polače. Ubijeni su u izbegličkoj koloni kod sela Kovčić, kada su vojnici HV presreli kolonu i počeli da pucaju. Nikola Dragičević je umro
Jedan deo meštana sela Gošić u opštini Kistanje se od početka operacije „Oluja“ krio u obližnjoj šumi. Oko četiri sata popodne 27.8.1995. godine, u Gošić
This website was created and maintained with the financial support of the European Union. Its contents are the sole responsibility of the RECOM Reconciliation Network and do not necessarily reflect the views of the European Union.
© Glas Žrtava