Dana 30.4.1992. godine, srpski organi su preuzeli vlast u Prijedoru. Milomir Stakić i drugi lideri Srpske demokratske stranke (SDS) preuzeli su ključne funkcije u opštini, a legalno izabrani muslimanski i hrvatski političari su prisilno smenjeni. Nakon napada na Hambarine i Kozarac krajem maja, Vojska Republike Srpske (VRS), pripadnici policijskih jedinica, TO-a i paravojnih formacija, otpočeli su napade i na druga mesta u opštini Prijedor.
Mnogi bosanski Muslimani i bosanski Hrvati, koji su preživeli prve artiljerijske i pešadijske napade lišeni su slobode i premešteni u zatočeničke objekte. Krizni štab je formirao tri velika zatočenička centra za „duže zatočenje“: „Omarsku“, „Keraterm“ i „Trnopolje“.
Vojno sposobni muškarci su uglavnom odvođeni u „Keraterm“ i „Omarsku“, dok su žene, deca i stari odvođeni u „Trnopolje“. Iako su zatočenici dovođeni još od kraja maja, Simo Drljača, načelnik SJB Prijedor, je tek 31.5.1992. godine izdao službeno naređenje za osnivanje logora „Omarska“, na osnovu odluke Kriznog štaba.
U sva tri logora bilo je zatočeno i ispitano više od 5.500 zatočenika. Protiv zatočenika nisu podnošene nikakve krivične prijave i nisu im saopštavani razlozi njihovog hapšenja. Logore su čuvali pripadnici VRS, policijske snage, jedinice TO-a. U logorima su se vršila pogubljenja i teška zlostavljanja zatočenika: psihičko zlostavljanje, premlaćivanje, seksualno zlostavljanje i mučenje. Pripadnicima paravojnih formacija i lokalnim Srbima bio je dozvoljeno da dolaze u logore, zlostavljanju, tuku i ubijaju zatočenike.
Pred MKTJ su, za zločine u logorima „Omarska“, „Keraterm“ i „Trnopolje“ pored drugih dela, osuđeni: Ratko Mladić, komandant Glavnog štaba VRS, i Radovan Karadžić, predsednik proširenog Predsjedništva RS na doživotni zatvor; Milomir Stakić, predsednik Skupštine srpskih naroda opštine Prijedor i Kriznog štaba Prijedor, na 40 godina zatvora; Mićo Stanišić, ministar u Ministarstvu unutrašnjih poslova RS, i Stojan Župljanin, načelnik regionalnog Centra bezbednosti u Banjaluci, na po 22 godine zatvora; i Duško Tadić, predsednik lokalnog odbora SDS-a, na 20 godina zatvora.
U predmetu „Kvočka i drugi”, za zločine u sva tri logora u Prijedoru, osuđen je i Zoran Žigić, bez službenog položaja u logoru, koji je po volji ulazio u sva tri logora, sa namerom da ubija, zlostavlja, muči i siluje zatočenike, na 25 godina zatvora, a za zločine u „Omarskoj“, u istom predmetu, osuđeni su Miroslav Kvočka, zamenik komandanta logora, na sedam; Dragoljub Prcać, drugi zamenik komandanta „Omarske“, na pet; Milojica Kos, vođa smene stražara na šest; i Mlađo Radić, vođa smene stražara, na 20 godina zatvora.
Posle priznavanje krivice, za zločine u logorima u Prijedoru, pored drugih dela, osuđena je Biljana Plavšić, članica Predsjedništva i proširenog Predsjedništva Srpske Republike BiH, na 11 godina zatvora.
Posle priznavanja krivice za zločine u logoru „Keraterm“, u predmetu „Sikirica i drugi”, osuđeni su: Duško Sikirica, komandant logora na 15; Damir Došen, vođa smene stražara, na pet; Dragan Kolundžija, vođa smene stražara na tri godine zatvora. Predrag Banović, stražar, osuđen je na osam godina zatvora.
Pred sudom BiH su za zločine u ovim logorima, pored drugih dela, u predmetu „Mejakić Željko i drugi”, osuđeni su: Duško Knežević, bez službene funkcije u logoru, koji je po volji ulazio u „Omarsku“ i „Keraterm“ sa namerom da ubija, zlostavlja, muči i siluje zatočenike, na 31; Željko Mejakić, komandant logora „Omarska“, na 21; i Momčilo Gruban, vođa smene straže u „Omarskoj“, na sedam godina zatvora.
Posle priznavanja krivice, pred sudom BiH, u istom predmetu je osuđen Dušan Fuštar, vođa smene stražara u „Keratermu“, na devet godina zatvora.
Pred Vrhovnim sudom Republike Srpske, osuđen je Milorad Tadić, pripadnik rezervnog sastava policije Prijedor, na pet godina zatvora.
„Keraterm“ je bivša fabrika keramičkih pločica u istočnom predgrađu Prijedora. Kao logor je počela da funkcioniše oko 23.5.1992. godine. Logor je bio pod komandom Duška
Logor „Trnopolje“, formiran odlukom Kriznog štaba Prijedor, počeo je da funkcioniše oko 24.5.1992. godine, neposredno posle napada srpskih snaga na Hambarine i Kozarac. Veliki broj stanovnika sa
Adem Hopovac, Rabija Redžić i Fehim Karupović, Asim Redžić Bosanski Muslimani iz Čarakova. Ubijeni 23.7.1992. godine u Čarakovu. Njihovi posmrtni ostaci nisu pronađeni do kraja
Ilija Atlija Bosanski Hrvat iz Briševa, otac Ive Atlije. Dana 25.7.1992. godine ubijen je vatrenim oružjem u blizini svoje kuće. Sin ga je pokopao na
This website was created and maintained with the financial support of the European Union. Its contents are the sole responsibility of the RECOM Reconciliation Network and do not necessarily reflect the views of the European Union.
© Glas Žrtava