„Begejci“

„Begejci“ su poljoprivredni kompleks u istoimenom selu na teritoriji opštine Žitište, nedaleko od Zrenjanina.

Tokom  opsade Vukovara koja je trajala od 25.8. do 18.11.1991. godine, jedinice JNA, srpske TO i srpske dobrovoljačke jedinice su hapsile hrvatske civile i pripadnike hrvatskih oružanih snaga i zatvarali  ih u skladište „Velepromet“, kombinat „Borovo-komerc“ i poljoprivredno dobro „Ovčara“. Odatle su ih autobusima prebacivali u zatočeničke objekte na teritoriji Republike Srbije, među kojima su i „Begejci“. Dana 16.9.1991. godine, po nalogu generala Aleksandra Spirovskog iz 1. VO JNA, deo poljoprivrednog kompleksa pretvoren je u zatočenički objekat. Prvi komandant zatočeničkog obekta „Begejci“ bio je potpukovnik Nikola Petrović iz garnizona Zrenjanin. Posle njegove smrti, 21.12.1991.godine, dužnost komandanta je preuzeo potpukovnik Miroslav Živanović iz Uprave bezbednosti Saveznog sekretarijata za narodnu odbranu (UB SSNO).

Kroz „Begejce“ je prošlo oko 750 zatočenika. Početkom oktobra 1991. godine, dovedeni su prvi zatočenici, pretežno hrvatski civili i pripadnici hrvatskih oružanih snaga iz Berka, Šarengrada, Opatovca, Iloka, Tovarnika i Valpova. Ova grupa je nakon hapšenja dovedena u kasarnu JNA u Bubanj Potoku kod Beograda, gde je nakon kraćeg zadržavanja prebačena u „Begejce“, a po rasformiranju ovog zatočeničkog objekta prebačeni su u KPD Sremska Mitrovica i KPD Niš. Zatočenici iz „Veleprometa“ prebačeni su u „Begejce“ 11.11.1991. godine, a 20.11.1999. godine prebačen je deo hrvatskih civila i boraca iz Borova, koji su se predali jedinicama JNA.

 

Zatočenički objekat je bio deo napuštenog poljoprivrednog dobra u vlasništvu opštine Žitište. Za smeštaj hrvatskih zatočenika korišćena je prizemna zgrada, oko 50 metara dugačka i 10 metara široka,  koja je ranije služila kao štala. Bila je ograđena sa dva reda bodljikave žice, između kojih su patrolirali stražari sa psima. Izvan dvoredne žičane ograde nalazila se manja  zgrada, u kojoj su bili smešteni stražari. Ceo kompleks je bio ograđen još jednim redom bodljikave žice.

Zatočenici su po dovođenju u „Begejce“ prolazili kroz špalir, a potom su im oduzimane lične stvari. Mnogi, među kojima i svedokinja GH085, su bili primorani da seku grmlje, nose drva stražarima za potpalu i kopaju šance za poljski WC. Higijenski uslovi su bili loši. Zatočenici su se smrzavali, jer u štali nije bilo grejanja, a vrata su stalno bila otvorena. Dobijali su male količine hrane i vode. Često su premlaćivani i vređani. U jednoj od grupa zatočenika nasumično izvođenih na lažno streljanje bio je svedok GH071.

U „Begejcima” je od posledica premlaćivanja preminuo Zlatko Brajer.

Povezano

Zatočenički objekti za Hrvate u Srbiji

Zatočenici su posle pada Vukovara prevoženi autobusima u zatočeničke objekte na teritoriji Republike Srbije, koje je formiarala JNA: „Begejci“, „Stajićevo“, Kazneno-popravni dom (KPD) Sremska Mitrovica,

»