Grubišno Polje

Na teritoriji opštine Grubišno Polje tokom 1991. godine živelo je 14.206 stanovnika od kojih je najveći broj živeo u seoskim naseljima. Većina stanovnika su bili Hrvati (42.3%), dok su drugi najbrojniji bili Srbi (31.9%).

Početkom 1991. godine, došlo je do pobune srpskog stanovništva sa teritorije opštine, koje je sa Srpskom demokratskom partijom (SDP) dalo podršku Predsedništvu SFRJ da uspostavi ustavni i pravni poredak. Nekoliko meseci kasnije, tokom septembra i oktobra 1991. godine, JNA je počela sa sprovođenjem vojnih akcija na teritoriji opštine Grubišno Polje. Akcije na toj teritoriji trebale su da osiguraju tranziciono područje za oklopne i mehanizovane jedinice JNA, od severozapada Hrvatske ka jugu i Pakracu.

JNA je pobunjene Srbe iz ove opštine opremila minobacačima raznih kalibara, borbenim oklopnim vozilima, topovima kalibra 76mm itd. Pored toga, JNA je na vojnom poligonu u Gakovu obučavala deo srpskog stanovništva iz opštine. Tako je krajem jula ili početkom avgusta formiran Bilogorski odred Teritorijalne odbrane, čija se komanda nalazila u Velikoj Peratovici. Odredom je komandovao Rade Čakmak i činila su ga dva bataljona, jedan sa zapovedništvom u Velikoj Peratovici, a drugi u Malom Grđevcu.

Tokom vojnih akcija srpskih snaga na ovom području došlo je do proterivanja nesrpskog stanovništva, pljačkanja njihove imovine, protivpravnog zatočenja civila kao i ubistava.

Tokom napada na selo Topolovica 20.8.1991. godine, desetak pripadnika Bilogorskog odreda, među kojima i Boro Trbojević, pucalo je i bacilo bombu na krov kuće Anke Kotaran, i ranilo nju i Josipa Seleša, koji su se sa još nekoliko meštana krili na tavanu. Anka Kotaran je nekoliko nedelja kasnije preminula od posledica ranjavanja. Istog dana uhapšeni su muškarci, civili pretežno hrvatske nacionalnosti, i odvedeni u podrum škole u Velikoj Peratovici, gde su premlaćivani. U podrumu škole je od kraja avgusta do kraja oktobra 1991. godine bilo zatočeno najviše oko 17 zatočenika.

Zapovedništo Bilogorskog odreda u Osnovnoj školi u Velikoj Peratovici
Podrum Osnovne škole u Velikoj Peratovici

Ivan Pereš,  Miroslav Kotaran, Vlada Radošević, Miško Čepo i drugi zatočenici su boravili u prostoriji gde nisu imali WC, pa su nuždu obavljali u posudama koje su im stražari davali. Nisu imali krevete, pa su umesto jastuka koristili cigle na koje bi stavili slamu, koju su stražari doneli iz štala. Premlaćivani su različitim predmetima. Marijan Koratan je izveden, a potom ubijen nešto dalje od škole, gde je i pronađeno njegovo telo. Tokom povlačenja Bilogorskog odreda iz Velike Peratovice, 31.10.1991. godine, ubijeno je šest civila Željko Seleš, Božidar Jakopec, Petar Kramar, Franjo Šokec, Mate Petek, dok je Vendel Šklebek preživeo, jer se sakrio iza jednog zida u prostoriji.

Deo zatočenih civila je razmenjen u periodu između 13. i 17.9.1991. godine. Posmrtni ostaci ubijenih zatočenika su pronađeni 3.11.1991. godine, tokom vojne akcije Zbora narodne garde „Otkos“. Tom prilikom su pripadnici odbrane Grubišnog polja izneli posmrtne ostatke iz škole, a zatim ih pokopali.

Tela ubijenih Željka Seleša, Božidara Jakopeca, Petra Kramara, Franje Šokeca i Mate Peteka

  • Linkovi i dokumenti
    Transkript svedočenja Ivana Pereša
    Transkript svedočenja Kate Kotaran
    Transkript svedočenja Miška Čepa
    Transkript svedočenja svedoka Vlade Radoševića
    Transkript svedočenja svedoka Miroslava Kotarana
    Transkript svedočenja svedoka Josipa Selešije
Povezano

Rastovac

U selu Rastovac u opštini Grubišno Polje je pre rata živelo 142 stanovnika, Srbi i Česi, i manji broj Hrvata. Prvii sukobi na teritoriji opštine

»

This website was created and maintained with the financial support of the European Union. Its contents are the sole responsibility of the RECOM Reconciliation Network and do not necessarily reflect the views of the European Union.

Facebook-f Twitter Youtube Instagram

© Glas Žrtava