Na teritoriji opštine Ljubuški Hrvatsko vijeće obrane (HVO) je u drugoj polovini 1992. i početkom 1993. godine organizovalo zatočeničke centre za muslimanske civile, pripadnike Armije BiH i Teritorijalne odbrane BiH. Zatočenici su dovođeni sa teritorije pod kontrolom HVO-a.
HVO opštine Ljubuški je osnovan 10.7.1992. godine i njegov predsednik je do oktobra 1993. godine bio Milan Šimić. Krajem 1992. i tokom 1993. godine HVO je vršio pritisak na muslimansko stanovništvo grada Ljubuškog i sela Gradska i Vitina da napuste ovo područje. Od 7.5.1993. godine počinje akcija razoružavanja i popisivanja Muslimana sa teritorije opštine Ljubuški, uključujući i one koji su bili ranije u sklopu HVO-a i učestvovali u sukobu sa Vojskom RS. Muslimani su masovno hapšeni između maja i avgusta 1993. godine. Odvođeni su u različite zatočeničke centre na teritoriji Herceg-Bosne među kojima su Zatvor u Ljubuškom i logor „Vitina-Otok“. Ove zatočeničke centre su obezbeđivale 4. brigada HVO-a „Stjepan Radić” kao i njoj pridodati vod Vojne policije i jedna domobranska satnija.
Među zatočenicima su bili civili, maloletna lica, žene i stariji od 65 godina. Prostorije su bile pretrpane, ventilacija loša i nije bilo kreveta i posteljine. Zatočenici su ispitivani. Stražari su neke zatočenike prebijali i pretili im smrću. Jedinice HVO-a su zatočenike vodile na prisilni rad i koristile kao živi štit na linijama fronta.
Oba zatočenička centra je bilo moguće napustiti ako bi treća zemlja izdala garanciju o primanju zatočenika i njihove porodice.
Međunarodni krivični tribunal za bivšu Jugoslaviju (MKTJ) je za zločine protiv čovečnosti i ratne zločine izvršene u osam opština HZ HB uključujući i Zatvor u Ljubuškom i Logor „Vitina-Otok“, osudio neke od najviših funkcionera HZ HB u predmetu „Prlić i drugi“ kao i komandanta Kažnjeničke bojne u predmetu „Naletilić i Martinović“.
U predmetu „Prlić i drugi“ pravosnažno su osuđeni: predsednik HVO-a i predsednik vlade HZ HB Jadranko Prlić na 25 godina zatvora, načelnik Odjela odbrane u Vladi HZ HB Bruno Stojić na 20 godina, komandant Glavnog stožera HVO-a Slobodan Praljak i načelnik Glavnog stožera HVO-a i zamenik vrhovnog komandanta snaga HVO-a Milivoj Petković na 20 godina zatvora, načelnik Uprave vojne policije HVO-a Valentin Ćorić na 16 godina i predsednik Službe za razmenu zatočenika Berlisav Pušić na 10 godina zatvora.
U predmetu „Naletilić i Martinović“ pravosnažno su osuđeni: osnivač i komandant Kažnjeničke bojne, Mladen Naletilić zvani Tuta, na 20 godina zatvora kao i Vinko Martinović komandant antiterorističke grupe „Viko Škrobo“ na 18 godina zatvora.
Pred sudom u BiH za zločine u Ljubuškom kao ratni zločin protiv civilnog stanovništva u predmetu „Kraljević Ivan i drugi“ 2020. godine pravosnažno su osuđeni: Ivan Kraljević upravnik zatvora u Ljubuškom, na godinu i tri meseca zatvorske kazne; Stojan Odak pripadnik Vojne policije HVO-a i stražar u Zatvoru u Ljubuškom, na dve i po godine zatvora; Vice Bebek, pripadnik Vojne policije HVO-a i stražar u Zatvoru u Ljubuškom, na godinu dana zatvora.
This website was created and maintained with the financial support of the European Union. Its contents are the sole responsibility of the RECOM Reconciliation Network and do not necessarily reflect the views of the European Union.
© Glas Žrtava