Osnovna škola „Nikola Mačkić“ korišćena je kao zatočenički objekat u periodu između 2. i 5.6.1992. godine. Od 2.6.1992. godine u školi je bilo je zatočeno približno 300 muškaraca, bosanskih Muslimana, koje su čuvali pripadnici redovnog i rezervnog sastava policije bosanskih Srba.
Zatočenike su, pored ostalih, ispitivali i zlostavljali Duško Milićević, inspektor iz Centra službi bezbednosti (CSB) Banja Luka, Nedeljko Vasić, milicioner iz Zagreba i Željko Dragić, tadašnji načelnik Kriminalističke policije u Ključu.
Zatočenički objekat u osnovnoj školi „Nikola Mačkić“ bio je privremen. Zatočenici su u njemu zadržavani najviše dva dana pre nego što su bili premešteni u druge zatočeničke objekte. Držani su u fiskulturnoj sali škole, bez ikakve medicinske pomoći, hrane i vode.
Po dolasku zatočenici su morali da protrče kroz špalir koji su činili civili bosanski Srbi i pripadnici redovnog i rezervnog sastava vojske i policije bosanskih Srba. Oni su ih pljuvali, verbalno ponižavali i tukli raznim predmetima, poput štapova, palica i kundaka. Pošto bi im bile oduzete sve dragocenosti i lični dokumenti, dva policajca bi zatočenike nasumično tukli dok su prolazili kroz hodnik ka sali.
U sali su bili primorani da sede na podu sa rukama vezanim iza leđa, okrenuti ka zidovima. Neki zatočenici su plakali, a neki su krvarili od povreda nanetih premlaćivanjem. Nekoliko zatočenika je naterano da podigne tri prsta u srpski pozdrav. Emir Kučković je nateran da liže svoju krv sa poda, nakon što su ga surovo premlatili. H.K. je pretučen nekoliko puta u hodniku škole.
Neki zatočenici, poput Nisveta Tičevića, su premlaćivani i tokom ispitivanja.
Bivši policajci muslimanske nacionalnosti bili su izloženi posebno surovom fizičkom zlostavljanju i ponižavanju. Atifa Džafića su iz fiskulturne sale odveli na ispitivanje, gde je tučen prvi put. Zatim su ga vratili u fiskulturnu salu gde je ponovo pretučen kao primer drugima. M.D. je tučen toliko da je nekoliko puta izgubio svest.
Sud je utvrdio da su opštinske vlasti znale da bosanski Srbi tuku bosanske Muslimane u školi „Nikola Mačkić“.
Grupa starijih muškaraca je oslobođena istog dana po dolasku. Dana 2.6.1992. godine, deo zatočenika je premešten u osnovnu školu u Sitnici, a zatim u logor „Manjača“. Tri dana kasnije je i ostatak zatočenika iz škole „Nikola Mačkić“ premešten u „Manjaču“.
Pred MKTJ, za zločine u školi „Nikola Mačkić“, osuđeni su Radovan Karadžić, predsednik proširenog Predsjedništva RS, na doživotni zatvor; Stojan Župljanin, načelnik regionalnog Centra bezbednosti u Banjaluci, i Mićo Stanišić, ministar u Ministarstvu unutrašnjih poslova RS, na po 22 godine zatvora.
Posle priznavanje krivice, za ove zločine je pored drugih dela osuđena Biljana Plavšić, članica Predsjedništva i proširenog Predsjedništva Srpske Republike BiH, na 11 godina zatvora.
Pred sudom BiH, osuđeni su Marko Adamović, komandant Komande odbrane grada, na 20 godina zatvora, i Boško Lukić, komandant Opštinskog bataljona TO, na 12 godina zatvora.
Pred Višim sudom u Beogradu, osuđen je Željko Maričić, pripadnik VRS, na dve godine zatvora.
Bosanski Muslimani iz Prhova. Ubijeni su između 1. i 3. 6. 1992. godine. Njihove posmrtne ostatke sahranili su neki od preživelih meštana u selu Prhovo.
Svedočio je pred Većem za ratne zločine Višeg suda u Beogradu 21. 10. 2016. godine. Bosanski Musliman iz sela Donja Sanica kod Ključa. Pripadnik Armije
Izjava data Tužilaštvu MKTJ 5. 6. 2001. godine. Bosanski Musliman iz Biljana, bravar. Dana 10. 7. 1992. godine probudili su ga zvuci vatrenog oružija. ***
This website was created and maintained with the financial support of the European Union. Its contents are the sole responsibility of the RECOM Reconciliation Network and do not necessarily reflect the views of the European Union.
© Glas Žrtava