Vojno-istražni centar „Lora“

Vojno-istražni centar „Lora“ bio je vojni zatvor Hrvatske vojske koji se nalazio u istočnom delu pomorske vojne baze „Lora“ bivše JNA u Splitu. U periodu od 1992. do 1997. godine, u ovaj objekat su zatvarani ratni zarobljenici, civili, kao i pripadnici Hrvatske vojske.

Upravnik Vojno-istražnog centra „Lora“ bio je Tomislav Duić, pripadnik 72. bojne Vojne policije Hrvatske vojske, dok je njegov zamenik bio Tonči Vrkić. Stražari u „Lori“ su bili pripadnici interventne grupe voda 72. bojne Vojne policije.

Kompleks je bio ograđen bodljikavom žicom i sastojao se od tri bloka, „A“, „B“, „C“, u kojima su bili zatočeni ratni zarobljenici i civili, kao i zgrade u kojoj su se nalazile prostorije Vojne policije. Zatočenici nisu imali pristup WC-u, pa su bili primorani da vrše nuždu u ćelijama. Tretman i uslovi u kojima su bili zatočenici zavisio je od toga da li su civili, vojnici iz rezervnog sastava ili iz stalnog sastava JNA. Tako da su oni iz aktivnog sastava JNA bili zatočeni u bloku „C“, gde su spavali na betonu i bez pokrivača. Zatočenici u druga dva bloka su imali malo bolje uslove, pa su neki od njih imali krevete i pokrivače. Hranu su dobijali nekada u ćelijama, a nekada bi u trpezariji, u sklopu baze, zatočenici posluživali jedni druge.

Kompleks Vojno-istražnog centra „Lora“, novija fotografija

U „Lori“ je bio zatočen veći broj civila, uglavnom Srba iz Hrvatske, ali i pripadnika JNA, zbog sumnje da su učestvovali u sukobima sa Hrvatskom vojskom. Zatočenici su dovođeni sa prostora cele Hrvatske, a među njima su bili i pripadnici JNA uhapšeni na teritoriji Bosne i Hercegovine. Tačan broj zatočenika nije utvrđen, ali se procenjuje da ih je bilo oko 1.100.

MKCK je popisivao zatočenike, ali su stražari često skrivali one koji su imali telesne povrede od zlostavljanja.

Stražari su svakodnevno fizički i psihički zlostavljali zatočenike. Premlaćivali su ih bejzbol palicama, terali da trče oko zatvora… Velibor Tomović je polivan hladnom vodom, dok su Darka Milijanovića i Milančeta Tošića izlagali strujnim udarima, primoravajući ih da drže pokidane žice induktorskog telefona. Jelenka Kovačevića i Miroslava Petrovića su terali da bez odeće stoje na suncu po nekoliko sati i polivali ih slanom vodom iz mora. Vojkana Živkovića su stražari izvodili na lažno streljanje i zasecali mu prst nožem dok ne bi došli do koske.

U Lori je od posledica mučenja i premlaćivanja preminulo nekoliko zatočenika, među kojima su Nenad Knežević, Gojko Bulović i Bojan Vesović. Tačan broj ubijenih zatočenika nije utvrđen.

Jedan deo zatočenika je razmenjen u Nemetinu 14.8.1992. godine, po principu svi za sve, dok su neki od zatočenika razmenjivani sporadično, u Kerestinecu, Zelenici, Remetama, kao i u Krasincu u BiH.

Povezano

Vojkan Živković

Srbin iz Niša, pripadnik JNA, podoficir. Hrvatske snage su ga zarobile u Nos Kaliku ispod Miljevaćkog platoa. 1.1.1992. godine. Bio je prvo u zatvoru „Kuline“,

»

Velibor Tomović

Srbin sa Kosova, rezervista JNA. Dana 14.4.1992. godine se sa još nekoliko pripadnika JNA predao snagama HVO-a kod Gabele. Prvo je prebačen do mesta Duboko,

»

Miroslav Petrović

Srbin, kapetan prve klase JNA. Zarobile su ga hrvatske snage u okolini Mostara, u junu 1992. godine, a zatim je odveden u „Loru“. „[…] Sjecam

»

Bojan Vesović

Srbin iz Kragujevca. Sa 18 godine je otišao na odsluženje vojnog roka u Prištinu odakle je prekomandovan u Čelebiće u Bosnu i Hercegovinu. Hrvatske snage

»

Milanče Tošić

Srbin, pripadnik JNA na odsluženju redovnog vojnog roka u Gabeli, gde je i zarobljen. Prvo je odvezen u Ploče, a zatim u „Loru“. Bio je

»

Jelenko Kovačević

Srbin iz Foče, sa prebivalištem u Gackom, bravar. Kao rezervista JNA učestvovao je u sukobima sa HVO-om u Mostaru gde je 12.4.1992. godine zarobljen i

»