MBI PRIJETIN E PAJTIMIT KOMRA

KOMRA është shkurtesa e emrit të plotë të Komisionit Rajonal për verifikimin e fakteve mbi krimet e luftës dhe shkeljet e tjera të rënda të të drejtave të njeriut të kryera në territorin e ish RSFJ-së,  për themelimin e të cilit angazhohet Koalicioni për KOMRA-n që nga viti 2006.

Procesi KOMRA ka filluar me debatin mbi instrumentet për zbulimin dhe paraqitjen e fakteve mbi të kaluarën në muajin maj të vitit 2006, në Forumin e I-rë për Drejtësinë Tranzicionale në vendet post-jugosllave, që i kanë organizuar Fondi për të Drejtën Humanitare (Serbi), Qendra Hulumtuese-dokumentuese (B dhe H) dhe Documenta (Kroaci).

Koalicioni për KOMRA-n në periudhën prej muajit maj të vitit 2006 e deri në muajin mars të vitit 2011 ka organizuar një debat gjithëpërfshirës shoqëror mbi mandatin e KOMRA-s . Zyrtarisht është formuar në datën 28.10.2008 në Prishtinë/Priština në Kosovë, në kuadër të Forumit të IV-të për Drejtësinë Tranzicionale në vendet post-jugosllave, me anë të vendimit të 100 organizatave dhe shoqatave, të cilat kanë marrë pjesë në Forum. Prej atëherë, Koalicioni për KOMRA-n ka tubuar 2050 organizata joqeveritare, të cilat merren me të drejtat e njeriut, shoqatat e personave të paraburgosur në kampet e përqendrimit, shoqata të refugjatëve, shoqata të familjeve të të zhdukurve, artistë, shkrimtarë, juristë dhe intelektualë të tjerë të shquar, të cilët e avokojnë idenë se vendet e krijuara në territorin e ish Jugosllavisë të formojnë komisionin rajonal, detyrë e të cilit është të vërtetojë emrat e të gjitha viktimave dhe faktet lidhur me atë se çfarë ka ndodhur në të kaluarën e afërt.

Me qëllim që të fitojë përkrahjen për themelimin e KOMRA-s, Koalicioni në muajin maj dhe qershor të vitit 2011 e ka organizuar peticionin për themelimin e KOMRA-s, të cilin e kanë nënshkruar 555.000 qytetarë nga të gjitha vendet post-jugosllave.

Është formuar Ekipi i avokuesve publik dhe avokimi ka rezultuar me vendimin mbi emërimin e të dërguarve personal për KOMRA-n nga ana e kryetarëve të secilit shtet të krijuar nga shpërbërja e ish Jugosllavisë.

Bashkëpunimi shumëvjeçar i Koalicionit për KOMRA-n me kryetarët dhe qeveritë e vendeve nga hapësira e ish Jugosllavisë në përcaktimin e mandatit të KOMRA-s  është rrezikuar seriozisht me heqjen dorë të Kroacisë nga qasja rajonale në ballafaqimin me të kaluarën në vitin 2015, me zgjedhjen e Kolinda Grabar Kitaroviqit për kryetare të Republikës së Kroacisë. Ndërprerja e përkrahjes së anëtarit boshnjak dhe kroat të Presidencës së B dhe H (2019), në emër të prioriteteve të reja politike, krahas qëndrimit të Republika Srpska (dhe anëtarit të saj të Presidencës së B dhe H) lidhur me përkrahjen e Nismës, se pajtimi nuk mund të bazohet në aktgjykimet e Tribunalit të Hagës, e kanë bllokuar procesin KOMRA.

Në kushte të tilla politike, si dhe duke e pasur parasysh se Koalicioni për KOMRA-n e ka vërtetuar identitetin dhe rrethanat e vrasjes së rreth 15.000 viktimave të luftës së viteve nëntëdhjetë, Koalicioni për KOMRA-n në Kuvendin e vet, në datën 15.12.2019, e ka sjellë vendimin mbi ristrukturimin e Nismës KOMRA, në bazë të të cilit kujdesin për hartimin e Regjistrit Rajonal të viktimave të luftërave në territorin e ish Jugosllavisë ta marrë përsipër Koalicioni për KOMRA-n me emrin Rrjeti i Pajtimit KOMRA (RrPK). Në harmoni me këtë vendim, RrPK i ka përcaktuar prioritetet e veta hulumtuese – dokumentimin e viktimave dhe të zhdukjeve të përdhunshme në lidhje me luftën në Kosovë dhe me vendet e paraburgimit në B dhe H si dhe krijimin e platformës digjitale kundër harrimit, i cili i mbulon viktimat e luftërave prej vitit 1991 e deri në vitin 2001. 

ORGANIZATAT PARTNERE